Sobota, 29.06.24. Wstaję wcześnie. Jeszcze noc - trzecia (druga czasu polskiego). Patrzę, że świeci księżyć, a więc dziś będzie pogoda. Szykuję się - dziś Smotrycz (ukr. Smotrec), a w zasadzie jego skalna grań, potem Pop Iwan 2028m z ruinami obserwatarium i następnie przejście głównym grzbietem przez Dzembronię, Munczel aż do Szpyci i powrót do Munczela, którym schodzę do wsi Dzembronia. Plan ambitny, ale realny. O 5 wschodzi słońce i wieś przykrywają chmury. Nie rusza mnie to. Wiem, że to tzw. morze mgieł, czyli u góry będzie bezchmurnie i pyszny widok na te mgły. Idę niebieskim szlakiem stromo pod górę. Idę spokojnym tempem, nie przyspieszam na wypłaszczeniach, bo arytmia jest zabójcza. Po 55 minutach dochodzę do połoniny Smotrycz, na której stoi schronisko. Z zewnątrz wygląda, jak typowe polskie schronisko. Nie wiem, jak w środku, ale napotkana na Popie Iwanie turystyka powiedziała, że jest łazienka z prysznicem, ciepłą wodą, można kupić suchy prowiant (obiadów nie serwują). Dają też pościel, więc nie trzeba śpiwora. Doba to 600hr (60zł). Jest to dobra opcja dla tych, co chcą sobie skrócić podejście. A podejście jest konkretne. 1000m przewyższenia do grani Smotrycza, a 1150m do Popa Iwana.

Na połoninie Snotrycz jest zagroda z krowami. Ściężkę przegradza ogrodzenie, ale wystarczy wysunąć górną belkę i można przejść (potem zasunąć belkę, aby bydło nie uciekło). Grań Smotrycza powyżej linii lasu usłana jest fantazyjnymi ostańcami skalnymi. Największą atrakcją jest Uchaty Kamień. Skały pięknie się prezentują na tle panoramy gór (Kostrzycy, Kukula i Beskidu Huculskiego). Po 3 godzinach jestem na górnej grani Smotrycza i teren wreszcie się wypłaszcza, choć nadal są piękne skały. Widać już główną grań Czarnohory i Popa Iwana z "zamkiem". Niesamowite wrażenie. Najlepsze wrażenie robi Pop Iwan ze zwornika zwanego Pohane Misce (Złe Miejsce) 1855m. Wygląda stąd jak góra z twierdzą na szczycie - czarnohorskie Monte Cassino. Pogada piękna, choć horyzont jest trochę zamglony. No ale w dole upał. Idę w całkowitej pustce. Zero ludzi. Jedynie na podejściu na grań Smotrycza wyprzedziłem samotną turystkę. A tak nikogo. Na Popa Iwana dochodzę w 5 godzin (na grani Smotrycza zrobiłem popas plus krótkie postoje na zrobienie zdjęć i oglądanie widoków).

Obserwatorium całe otoczone rusztowaniami. Podnoszą z ruiny. Wszędzie są już okna wstawione, drzwi. Wokół budynku sporo materiału dla dalszych prac. Niektórzy turyści z Polski biadolą, że Pop Iwan straci swój urok, ale myślę, że to są ludzie, którzy zwyczajnie chcieliby każdą górę, na której byli, zawłaszczyć dla siebie. Pop Iwan nic nie straci. Przy budynku jest drewniana ława-huśtawka z pięknym widokiem na pasmo Skupowej. Fajnie to wygląda. Po południowej stronie szczytu kapliczka i dwie płyty wbite w zienie - 10 przykazań. Obok kapliczki dwie ławy. Tu też kiedyś czytałem, jakie to oburzenie wywołało zainstalowanie tych ław u "doświadczonych" turystów. Chore głowy. Można wygodnie usiąść i coś zjeść z widokiem na  Marmarosy (Góry Marmaroskie to już w zasadzie Rumunia). Widoki na wschód i południe obłędne. Kostrycz przebijają. Wzrok gubi się w tych niezliczonych grzbietach. Horyzont trochę zamglony, ale widać Pietrosa Budyjowskiego, Mihailecul i Farcaul (wszystkie trzy już w Rumunii). Widać Popa Iwana Marmaroskiego 1940m. Siedzę na Popie Iwanie 1.5h.

Zaczynają pojawiać się kłębiaste chmury, które trochę zaciemniają grzbiety, przez co panoramy robią się "łaciate". Na Popie Iwanie spotkałem zaledwie 11 osób: 2 schodzily z góry, gdy ja na nią już prawie wszedłem, 3 podchodziły, gdy ja już schodziłem, jedna się pojawiła, gdy ja się już pakowałem do odejścia. W sumie więc przez 1.5h od 11.15 do 12.45 na Popie Iwanie było 5 osób plus ja. Jest to najbardziej niedostępna góra w Czarnohorze. Najszybciej dostać się na nią chyba z Szybenego zielonym szlakiem, ale i tak myślę, że 4.5h trzeba się wspinać. Na szczycie można rozbić namioty (jeden widziałem) na równi za murkiem i bramą wjazdową dawnego  obserwatorium (drogą z Szybenego zwozi się materiał na odbudowę). Wodę można dostać w punkcie ukraińskiego GOPRu , który jest w przybudówce obserwatorium (widać zainstalowany metalowy komin). W samym obserwatorium noclegów nie ma. Czy będzie tu schronisko? Nie wiem. Jestem za, ale sądzę, że wielu "doświadczonych" zawyje z żalu i oburzenia, że "ostatnia" trudno dostępna góra zostanie "zadeptana", że zostanie wbita w zienię, że zapadnie się pod ciężarem setek, tłustych turystów. No dobra. Zostawiamy tych "ochraniarzy" i idziemy dalej.

Z Popa Iwana kieruję się na Dzembronię. Dzembronia to ładny, dwuwierzchołkowy szczyt, ostro wybijający się w głównym grzbiecie Czarnohory. Potem okazało się, że to nie był główny szczyt Dzembroni, który był dalej i taki kopulasty w kształcie. Nazwałem więc w myślach ten dwuwierzchołek Małą Dzembronią. Jest niewysoki, ale widoki z obu wierzchołków bardzo fotogeniczne. Przed południowym wierzchołkiem widzę po lewej skały -  trzy płetwy rekina, czy też orki, wbite w ziemię. Skały te są bardzo efektownie umiejscowione. Za tym dwuwierzchołkowym szczytem wznosi się taki obły szczyt. Na mapie zaznaczony jest jako ta właściwa Dzembronia. Na tej właściwej i niezbyt pięknej Dzembroni zainstalowano "wystawę"- pomnik przyrody nieożywionej. Ni mniej, ni więcej stoi tam motor. Zjawisko kuriozalne w tej bezludnej, górzystej przestrzeni. Wszędzie tylko góry na około, a tu motor. Jak on tu wjechał? Przecież tu jest park narodowy i zakaz poruszania się śladów. Przy motorze nikogo nie ma. Wrażenie robi opuszczonego, choć granatowa kurtka rzucona na kierownicę świadczy raczej o tym, że jest to "wystawa" czasowa, a nie stała. Robię zdjęcie tego kuriozum i się rozglądam.

Wtem wzrok mój skupił się na północy, gdzie jest Howerla - najwyższy szczyt. Do tej pory chmury wyglądały dość przyjaźnie, ale teraz zauważyłem z trwogą, że idzie burza. Co robić? Podejście zasłaniało mi widok na północ i nie mogłem zareagować. Patrzę na mapę i oceniam, że najszybciej będzie ewakuować się z grani idąc na Munczel w stronę nadchodzącej burzy. Z Munczela jest ścieżka, która szybko sprowadza do doliny. Dalej doliną jeszcze się idzie dość sporo, ale już jest nisko i w lesie. Rozważam tez wariant ucieczki przed burzą, cofając się w kierunku skąd przyszedłem - na Smotrycz. Ale tu czas marszu odsłoniętym terenem jest dłuższy, a i zejście ze Smitrycza strome, co w razie ulewy zamieni szlak w piekielnie trudny. Idę więc w stronę burzy na Munczel.

Czuję się skrajnie niekomfortowo. Nagle widzę, jak spada piorun gdzieś w okolicach Howerli. Widok piorunów w bezpiecznym miejscu jest zawsze fascynujący, ekscytujący. Niestety byłem na "patelni" i zwyczajnie przed oczami stanęła mi groza marszu wśród piorunów. Przyspieszam tempo. To błąd, bo człowiek zaczyna się szybciej męczyć. Z tego pośpiechu przeoczyłem ścieżkę graniową wprost na wierzchołek Munczela - szlak trawersuje go 100m niżej. Zauważam błąd i idę dalej tym trawersem do momentu, aż mam szczyt prawie na prawo od siebie. Teraz na "dzidę" po trawie i kamieniach do ścieżki graniowej. Ciężko się idzie na "dzidę". Zwłaszcza, że się spieszę. Widzę drugi piorun. Jasny gwint! Zdążę, czy nie zdążę zejść z Munczela? Pocieszam się, że ostatnie trzy burze zatrzymały się trochę dłużej na grzbiecie Szpyci, prostopadłym do głównej grani Czarnohory. Może i teraz da mi czas?

Wreszcie dobrnąłem do ścieżki graniowej i w górę na Munczel. Jestem zmęczony, a czasu coraz mniej. Jeszcze ostatni etap - kopuła szczytowa. A w życiu! Schodzę ze ścieżki i trawersuję szczyt po trawkach, kierując się na ramię Munczela, którym wiedzie ścieżka zejściowa - moje marzenie. Trawki są mało bulwiaste na szczęście, a i sam trawers mało stromy. Jestem na ścieżce i pędem w dół. Trochę za szybko. Ze zmęczenia potykam się i upadam. Ląduję na miękkie trawy i mchy. Ufff. Tylko dłoń lekko zadrapana. Podnoszę się i dalej już ostrożniej. Nadal jestem na odsłoniętym grzbiecie i grzmoty mam niedaleko po lewej stronie. Na tym grzbiecie są malownicze skały, ale w takich okolicznościach stresogennych nie mam ochoty na żadne delektowanie się ich widokiem. Idę już 10 minut i nagle scieżka ginie. Jak to? Biorę mapę i jestem siny ze złości. Szlak zejściowy robił odbicie do doliny znacznie wcześniej. Ale gdzie? Przecież bym zauważył odejście? A może pośpiech i zapatrzenie się na tę grzbietową ścieżkę spowodowało ominięcie?

Postanawiam schodzić w dół, jak najszybciej, po trawach, bo widzę, że są spore prześwity w kosodrzewinie. Jeśli ominąłem szlak, to na niego w końcu trafię. Czeka mnie 300m w dół po bezdrożu. Gdybym wiedział, co mnie spotka na tym zejściu na dziko, to bym zaryzykował ponowne podejscie odsłoniętym grzbietem, aby odszukać ten ominięty szlak.   Niestety, a może jednak stety, nie znamy swojej przyszłości. Nie wiemy nawet, co z nami się stanie za 10 minut. I może dlatego życie jest takie ciekawe i ekscytujące. A więc schodzę po tych trawach. Trawy są długie, bulwiaste i muszę uważać, aby kostki nie zaorać. Zejście zrazu jest dość łagodne, ale po 50m utraty wysokości robi się strome. Na domiar złego kosodrzewina się zagęszcza i jest już coraz mniej pustej, trawiastej przestrzeni. Natrafiam na coś, jakby żleb i nim schodzę, bo widzę, że kosodrzewina robi w nin wyraźne przepusty. Oby tylko było tak do samego końca. Niestety tak nie jest. Żleb zaczyna zamieniać się w potoczek. Wychodzę z niego i stwierdzam, że czas skończyć z tą gonitwą w dół, tylko wziąć gpsa, mapę i zastanowić się, gdzie jestem dokładnie, i co może być wokół. Przestałem przejmować się grzmotami. Wyszło mi, że właściwy szlak idzie obok potoku. Ale jest problem, bo potoków tu spływa ze zbocza trochę więcej, niż jeden.

Zaczynam szukać na lewo i prawo czegoś, co by przypominało choć w nikłym stopniu ścieżkę. I nagle cud! Jest coś takiego po prawej stronie. Zaczynam tym czymś schodzić. Okropnie zarośnięta ścieżka, a raczej wgłębienie, ale widzę że idzie jakby w tunelu kosedrzewiny. W pewnym momencie znika mi, ale wtedy zacząłem patrzeć na rośliny. Wybieram kierunek, który wskazują paprocie. Dlaczego? Paprocie lubią rosnąć obok wody. Kombinuję tak - może ja idę jakims okresowym korytem potoczku? Jeśli tak, to dalszy przebieg wyznaczają paprocie. Nie pomyliłem się. Znów czuję pod nogami zagłebienie- rynnę. Czuję, bo nie widzę. Wszystko zarośnietę. Do tego kamienie i gałęzie. Asekuruję się przytrzymując rękami za kosodrzewinę. Schodzę z prędkością 1km/h. Makabra, ale muszę to wytrzymać. W końcu paprocie się kończą. Gdzie teraz? Bo jakieś małe wypłaszczenie jest. Rozglądam się i po prawej widzę nadłamaną gałęź kosodrzewiny. Jest świeża. Świeżaaa! Ktoś też tędy schodził całkiem niedawno. A więc idę. Po 10m widzę obciętą grubą gałęź kosodrzewiny. Jest to stare obcięcie. Potem jeszcze kilka kolejnych. Zaczynam podejrzewać, że trafiłem na dawno temu przerąbaną w kosodrzewinie ścieżkę. Ale, że odkryto (lub przerąbano) inną, wygodniejszą, to ta całkowicie zarosła i zdziczała. No ale kosówka jeszcze jej nie pochłonęła. Widzę, że nadal jest zachowany minimum 50cm szerokości tunel. Więc trzymam się jego, jak ostatniej deski ratunku.

Dopóki człowiek nie przeżyje na własnej skórze trudnych sytuacji, które mogą skończyć się nawet śmiercią, dopóty ma całkowicie błędną skalę ocen tego, co jest ekstremalne, co jest ultra ekstremalne, a co niewykonalne. Nigdy w życiu nie szedłem po tak ciężkim terenie. Nigdy w życiu nie miałem takiego stresu w górach. Nawet w Bieszczadach, gdy straszliwie ujadał na mnie niedzwiedź we mgle u góry. Byłem wystraszony, ale to wtedy było tak nagłe i dość krótkie, że poza strachem nic więcej nie odczułem. Tutaj jestem fizycznie wykończony. A do tego psychiczny nacisk, aby zdążyć przed burzą zbiec do lasu. Ile ja już idę? Patrzę przed siebie i końca tego zejścia nie widać. Do tego 20m przede mną zaczyna się zwarta kosówkowa ściana. Nie. Tylko nie to. Wtem nie mogę uwierzyć. Widzę przed sobą ścieżkę. Dobrze wydeptaną ścieżkę, prostopadłą do mojej trasy. To ten szlak, który ominąłem.

Z wrażenia momentalnie siadam na kamieniu. Wyjmuję picie i coś do jedzenia. Jestem uratowany! Machinalnie wyciągam zegarek, aby zobaczyć ile schodziłem. Jest 15-sta czasu polskiego. To nie przypadek. Nie wierzę w przypadki. Dzięki Ci Panie Boże! Znowu grzmot gdzieś blisko, więc przerywam postój i idę, a raczej frunę dalej. Po takim hardkorze ścieżka wydaje się być dywanem z kaszmiru. Nie schodzi na samo dno doliny, ale idzie po poziomie ze 150m metrów wyżej nad dnem doliny. Przekraczam kilka potoków i w końcu wchodzę w las. Uff. Teraz jestem bezpieczny. Mimo że w lesie trochę błota zaliczam, to jestem zrelaksowany. Przestałem przejmować się już tym, czy będzie ulewa czy nie. Idę zielonym szlakiem do Dzembroni i już nie zabłądzę. W lesie o to trudno, bo ścieżka jest lepiej w lesie widoczna, niż w kosówce czy w trawie. Wychodzę na łąki przed Dzembronią. Widzę, że Munczel, a może Szpyci znów zatrzymały burzę. Jeszcze tylko zakupy w sklepie i na obiad. Jem kolejny królewski (huculski) obiad za 150hr. Popijam piwem typu lager i jest błogo. Włączam "Guardian Angel" polskiego bandu Riverside. No tak. Jeszcze tobie Aniele Stróżu mój nie podziękowałem za pomoc w bezpiecznym zejściu. Bo przecież na nic by się zdało moje doświadczenie górskie. Niósł wilk razy kilka - ponieśliby i wilka. Tak by było bez boskiej pomocy.

Zdjęcia (zdjęć jest więcej niż 10, więc trzeba kliknąć pod nimi "load more....."):

https://imgur.com/a/VZEUGNJ

---

tagi: ukraina  góry  karpaty ukraińskie  dzembronia  smotrycz  pop iwan  munczel 

	OjciecDyrektor
	14 września 2024 00:10

48     1232    12 zaloguj sie by polubić